Στην ευαγγελική περικοπή της Δ΄ Κυριακής Ματθαίου (Ματθ. 8, 5-13), η Εκκλησία μας προβάλλει την πίστη και την ταπείνωση ενός ειδωλολάτρη – του Ρωμαίου Εκατοντάρχου. Η διήγηση του Χριστού με τον εκατόνταρχο δεν είναι απλώς ένα θαύμα θεραπείας, αλλά μια βαθιά θεολογική αποκάλυψη για το πώς ο Θεός εργάζεται μέσα στην πίστη του ανθρώπου, ανεξαρτήτως καταγωγής, φυλής ή κοινωνικής θέσης.
«Ουδέ εν τω Ισραήλ τοσαύτην πίστιν εύρον»
Ο Εκατόνταρχος πλησιάζει τον Χριστό με ευγένεια, ταπείνωση και εμπιστοσύνη. Δεν ζητά για τον εαυτό του· παρακαλεί για τον δούλο του, κάτι που δείχνει αγάπη και ανθρώπινη ευαισθησία. Και ενώ ο Κύριος προτίθεται να πάει στο σπίτι του, εκείνος απαντά με τα λόγια που έχουν περάσει στη λειτουργική ζωή της Εκκλησίας:
«Κύριε, οὐκ εἰμι ἱκανὸς ἵνα μου ὑπὸ τὴν στέγην εἰσέλθῃς· ἀλλὰ μόνον εἰπὲ λόγῳ, καὶ ἰαθήσεται ὁ παῖς μου.»
Αυτή η απάντηση προκάλεσε τον θαυμασμό του ίδιου του Χριστού. Ο Ιησούς, ο οποίος βλέπει τα βάθη της καρδιάς, αναγνώρισε στο πρόσωπο του Εκατοντάρχου μία πίστη που δεν είχε βρει ούτε μέσα στον περιούσιο λαό Του.
Η στάση του Εκατοντάρχου μας διδάσκει ότι η πίστη δεν είναι απλώς μια διανοητική αποδοχή, αλλά εμπιστοσύνη στον Λόγο του Θεού και αποδοχή της δικής μας αναξιότητας. Δεν προσπαθεί να επιβάλει την αξία του· αντίθετα, ομολογεί ότι είναι ανάξιος. Και μέσα από αυτήν την ταπείνωση, ελκύει τη θεία χάρη και πραγματοποιείται το θαύμα.
Η Εκκλησία, κάθε φορά που τελεί τη Θεία Ευχαριστία, χρησιμοποιεί τα λόγια του Εκατοντάρχου:
«Οὐκ εἰμὶ ἄξιος ἵνα μὲ κοινωνήσεις, Κύριε», γιατί αυτή είναι η σωστή πνευματική στάση του πιστού ενώπιον του Αγίου Θεού: ευγνωμοσύνη, ταπείνωση, και εμπιστοσύνη.
Ο Ιησούς, κλείνοντας το περιστατικό, προλέγει ότι πολλοί από ανατολών και δυσμών θα εισέλθουν στη Βασιλεία των Ουρανών, ενώ οι "υιοί της βασιλείας" θα μείνουν έξω, αν δεν πιστεύσουν. Αυτό είναι μια πρώτη σαφής αναγγελία ότι η σωτηρία δεν περιορίζεται στους Εβραίους, αλλά προσφέρεται σε όλο τον κόσμο – σε κάθε άνθρωπο που πιστεύει και ταπεινώνεται μπροστά στον Θεό.
Η Δ΄ Κυριακή Ματθαίου μας καλεί να εξετάσουμε τη δική μας πίστη. Είναι ζωντανή και ενεργός; Εμπιστευόμαστε τον Χριστό ακόμη κι όταν δεν βλέπουμε άμεσα την ενέργειά Του; Και, κυρίως, καλλιεργούμε τη γνήσια ταπείνωση που ανοίγει την καρδιά μας στη χάρη Του;
Η Εκκλησία μας δεν έχει ανάγκη από ανθρώπους που νομίζουν ότι είναι άξιοι, αλλά από καρδιές που αναγνωρίζουν την πνευματική τους πτωχεία και σπεύδουν με πίστη προς Εκείνον που μπορεί με έναν μόνο λόγο να φέρει θεραπεία, ελπίδα και σωτηρία.