Ο Άγιος Ανδρέας ο Πρωτόκλητος αποτελεί μια από τις πλέον σεβαστές και φωτεινές μορφές της χριστιανικής πίστης. Γεννημένος στη Βηθσαϊδά της Γαλιλαίας, αδελφός του Αποστόλου Πέτρου και πρώτος μαθητής που ακολούθησε τον Ιησού Χριστό, αφιέρωσε ολόκληρη τη ζωή του στη διάδοση του Ευαγγελίου και της αγάπης του Θεού. Η προσωνυμία "Πρωτόκλητος" του δόθηκε επειδή ήταν ο πρώτος που εκλήθη να ακολουθήσει τον Χριστό, εγκαταλείποντας τα πάντα για να Τον υπηρετήσει. Μετά την Πεντηκοστή, ξεκίνησε αποστολικό έργο σε πολλά μέρη του τότε γνωστού κόσμου, μεταξύ των οποίων η Μικρά Ασία, ο Εύξεινος Πόντος, η Θράκη και η Μακεδονία. Η ιεραποστολική του πορεία κορυφώθηκε στην Αχαΐα, και συγκεκριμένα στην Πάτρα, όπου και μαρτύρησε για την πίστη του.
Στην Πάτρα, ο Απόστολος Ανδρέας δίδαξε με θάρρος τον λόγο του Θεού, θεράπευσε ασθενείς και μετέστρεψε στην πίστη Χριστού ακόμα και πρόσωπα της ρωμαϊκής εξουσίας, προκαλώντας την οργή των ειδωλολατρών. Καταδικάστηκε από τον Ρωμαίο ανθύπατο Αιγεάτη σε σταυρικό θάνατο. Όμως, ο σταυρός του μαρτυρίου του είχε σχήμα Χ – ο γνωστός «σταυρός του Αγίου Ανδρέα» – και πάνω σε αυτόν έμεινε καρφωμένος επί δύο ημέρες, συνεχίζοντας να διδάσκει, να ευλογεί και να ενισχύει τους πιστούς. Το μαρτύριό του, μέσα στην ίδια την πόλη της Πάτρας, κατέστησε τον Άγιο Ανδρέα αιώνιο πνευματικό της προστάτη, και η μνήμη του τιμάται κάθε χρόνο στις 30 Νοεμβρίου με μεγαλοπρέπεια και πίστη.
Στο σημείο του μαρτυρίου του, και ως ένδειξη βαθύτατου σεβασμού και ευλάβειας, ανεγέρθηκε ένας από τους πιο επιβλητικούς ναούς της Ορθοδοξίας: ο Ιερός Ναός του Αγίου Ανδρέα στην Πάτρα. Η ανέγερση του νέου ναού ξεκίνησε στις αρχές του 20ού αιώνα και ολοκληρώθηκε το 1974. Πρόκειται για έναν ναό βυζαντινού ρυθμού, με μεγαλοπρεπή τρούλο, περίτεχνα ψηφιδωτά και δυνατότητα φιλοξενίας χιλιάδων πιστών. Θεωρείται ο μεγαλύτερος ναός της Ελλάδας και από τους μεγαλύτερους στα Βαλκάνια. Μέσα στον ναό φυλάσσονται δύο μεγάλα ιερά κειμήλια: η Τίμια Κάρα του Αγίου Ανδρέα, η οποία επιστράφηκε από τη Ρώμη στην Πάτρα το 1964, και τεμάχιο του σταυρού του μαρτυρίου του, που αποτελεί σημείο μεγάλης συγκίνησης και δέους για κάθε προσκυνητή. Πλάι στον νέο ναό στέκει και ο Παλαιός Ναός του Αγίου Ανδρέα, κτίσμα του 19ου αιώνα, που συμπληρώνει το ιερό αυτό σύμπλεγμα με ιστορικό και λειτουργικό χαρακτήρα.
Ο Άγιος Ανδρέας δεν είναι απλώς ο πολιούχος της Πάτρας. Είναι η ζωντανή ψυχή της πόλης. Η παρουσία του διαποτίζει την ιστορία, τον πολιτισμό και την καθημερινότητα των Πατρινών. Δεν υπάρχει Πατρινός που να μη νιώθει τη σκέπη και την προστασία του Αγίου σε στιγμές δύσκολες ή σε ώρες χαράς. Καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου, αλλά ιδίως στις 30 Νοεμβρίου, χιλιάδες πιστοί κατακλύζουν τον Ιερό Ναό για να προσκυνήσουν, να προσευχηθούν και να τιμήσουν τον Πρωτόκλητο Απόστολο, ζητώντας τη μεσιτεία του προς τον Θεό.
Η φωνή της Ορθοδοξίας και της ταπεινής πίστης του Αγίου Ανδρέα αντηχεί αιώνες τώρα στην καρδιά της Πάτρας. Το απολυτίκιό του, που ψάλλεται με συγκίνηση σε κάθε θεία λειτουργία προς τιμήν του, εκφράζει το μεγαλείο της αποστολικής του αποστολής:
Απολυτίκιο (Ήχος Δ’):
«Ὡς τοῦ Κυρίου μαθητής, καὶ τοῦ Πέτρου ἀδελφός, Ἀνδρέα ἔνδοξε, τὴν οἰκουμένην φώτισας, ἀγνοίας ζόφον ἐλαύνων· Ἀνδρέα κορυφαῖε, θεόπτα καταφωτισθεὶς, Ἀναστάντα Χριστὸν ἐκήρυξας· Ὅθεν καὶ ἡμῖν τὴν πίστιν βεβαίωσον, εἰρήνην δώρησαι, καὶ τὰς ψυχὰς ἡμῶν ἐλέησον.»
Ας είναι, λοιπόν, η παρουσία του Αγίου Ανδρέα αιώνιος φάρος πίστης για την πόλη των Πατρών. Ας σκεπάζει με τη χάρη του κάθε γωνιά της πόλης, κάθε οικογένεια, κάθε παιδί. Είθε, η ευλογία του να χαρίζει στους Πατρινούς ειρήνη, ενότητα, πρόοδο και πνευματική ανάταση. Και όπως εκείνος πρώτος ακολούθησε τον Χριστό, έτσι κι εμείς να έχουμε τη δύναμη να ακολουθούμε το φως του Ευαγγελίου με ταπείνωση, αγάπη και αληθινή πίστη
.
